Er bestaan veel wonderdoende ikonen van de Moeder Gods. De Moeder Gods Giatrissa is een voorbeeld van zo’n wonderdoende ikoon. ‘Giatrissa’ (Grieks) betekent ‘genezer, dokter’.
Het verhaal achter deze ikoon is dat een Griekse vroedvrouw, Maria genaamd, in de jaren ‘20 van de vorige eeuw, haar vakantie elk jaar doorbracht in Loutraki (Korinthe), een stad die al in de oudheid onder de naam ‘Thermae’ bekend stond vanwege de daar aanwezige geneeskrachtige bronnen. Maria verbleef dan altijd in het huis van een oudere dame, Maria Sokou, die haar vriendin werd. Om haar gastvrouw voor alle logeerpartijen te bedanken, bracht Maria in 1928 van een bedevaart naar Jeruzalem een ikoon mee. Het was een afbeelding van de Moeder Gods met haar Zoon op haar linker arm. De verkoper in Jeruzalem had verteld dat het niet zomaar een ikoon was.
Het ging om een wonderdoende ikoon die Maria enkel aan een gelovig iemand mocht schenken en waarvoor dag en nacht kaarsjes of een olielampje moest branden. De verkoper voorspelde dat Maria zelf na korte tijd zou komen te overlijden. Maria Sokou aanvaardde het geschenk en koesterde de ikoon na de dood van haar vriendin, die al twintig dagen later stierf. De ikoon bood troost en hoop, niet alleen aan Maria Sokou maar ook aan anderen. Omdat er snel talloze wonderen gebeurden en er een grote toeloop van gelovigen ontstond, werd er al in 1928 begonnen met de bouw van een kerk. Deze bleek snel te klein, zodat een grotere kerk, gewijd aan de ‘Panagia Giatrissa-ikoon, gebouwd werd, om alle pelgrims te kunnen verwelkomen. Deze kerk werd in 1960 in gebruik genomen.
De feestdag van de ikoon is op 8 september, omdat op die dag de ikoon na een feestelijke processie rondom de stad naar haar nieuwe onderkomen werd gebracht. Daarbij waren talloze vertegenwoordigers van kerkelijke, burgerlijke en militaire autoriteiten uit heel Griekenland aanwezig. Sindsdien wordt ieder jaar op 8 september een processie gehouden, waarbij de ikoon wordt rond gedragen door de stad (afb. 4).
De ikoon in Loutraki is 49 x 57 cm groot en laat een jonge Moeder Gods zien, met haar Zoon op de linker arm (bij haar hart). Zij houdt haar zoon met beide handen vast. Jezus heeft zijn rechter arm om haar hals geslagen en met zijn linker wijsvinger raakt hij de kin van zijn Moeder aan. Zij neigt haar hoofd naar haar Zoon. Het is een ikoon van het type ‘Eleousa’, de Moeder Gods van de Tederheid.
De Giatrissa ikoon in Loutraki is voorzien van een oklad (zilverbeslag) en er zijn vele ex voto’s aan geschonken als dank voor verhoorde gebeden. Door het zilverbeslag van de ikoon is niet te zien dat Maria een kort manteltje met rijkversierde randen draagt. Zo’n manteltje komt ook voor op ikonen van de Moeder Gods Kykkotissa (afb. 5) en op de ikoon, die ondergetekende geschilderd heeft van de Moeder Gods Giatrissa (afb. 6).
In de vroege ochtend van 24 december 2014 heeft in de kerk van Loutraki een opmerkelijke gebeurtenis plaats gevonden. Bij een inbraak vernielden drie vermomde personen de beveiligingscamera’s aan de buitenzijde van de kerk. Zij hadden vermoedelijk de bedoeling om onder andere de kostbare massief zilveren ex voto’s van de ikoon te stelen. Maar camera’s in de kerk waren niet onklaar gemaakt, en die hebben vastgelegd hoe de drie mannen op de ikoon van de Moeder Gods Giatrissa af liepen. Op de opname is te zien hoe de voorste van de mannen, bij de ikoon aangekomen, lijkt te aarzelen, stil staat en een kruisteken maakt. Waarna alle drie rechtsomkeer maken, zonder ook maar iets mee te nemen. Opnieuw een wonder?
Door: Liesbeth Smulders