Marian van Delft
Met een groepje ikoonschilders op reis door Bulgarije bezochten we steden, musea, kloosters en kerken en genoten we van de prachtige natuur van dit nog vrij onbekende land. We brachten onder andere een bezoek aan het Sokolski klooster. De orthodoxe naam van dit klooster is: ‘Heilige Moeder Maria Hemelvaart’.
Sokolski klooster
Dit bijzonder mooie klooster ligt in de regio Veliko Tarnovo in het midden van Bulgarije, 15 km zuidoostelijk van Gabrovo. Het klooster is opgericht in 1833, nadat Yosif Sokolski samen met monnik Agapii in het najaar van 1832 naar zijn geboortestreek was teruggekeerd. De twee monniken waren op zoek naar een goede plaats voor een nieuw klooster. Ze kozen voor een terras aan de voorkant van de Sokolova Peshtera (Valkengrot) voor de eerste kerk. Deze kerk was klein en van hout, en werd voltooid in januari 1833. De consecratie van de kerk werd uitgevoerd door de metropoliet-bisschop van Tarnovo, Ilarion van Kreta, op 15 augustus 1834. De latere huidige kerk werd een jaar daarna in steen gebouwd.
De binnen- en buitenschilderingen werden door priester Pavel en zijn zoon Nikolaj in 1862 voltooid. De iconostase werd door meesters van de ikonenschool van Tryavna gemaakt (zie Eikonikon no. 117). De belangrijkste ikoon van het klooster werd geschilderd door een bekende ikoonschilder uit Gabrovo: Hristo Tsokev. Deze ikoon van de Moeder Gods met kind staat in het linker deel van de kerk en staat bekend als een zogenaamde ‘wonderdoende ikoon’. Het gehele kloostercomplex werd met hulp van donaties van de burgers en inwoners van nabijgelegen dorpen en steden nog tijdens de Bulgaarse renaissance (1762-1878) voltooid.
In de binnentuin staat een mooie, grote ronde fontein, gebouwd door de beroemde meester Kolyu Ficheto. Recentelijk is het gebouw en de fresco’s nog gerestaureerd met financiële steun van de EU.
Vanaf de oprichting tot 1959 werd het Sokolski klooster bewoond door monniken, maar na de vernietiging van het Gabrovoklooster, werden de nonnen van dit klooster naar het Sokolski klooster verplaatst en werd het een vrouwenklooster. In het noordelijke deel van het klooster staat een beeldschone kerk met veel ikonen en fresco’s van Jezus Christus en de Moeder Gods met kind, geschilderd door de grote meester Zahari Zograf.
De kerk is ontroerend mooi, prachtig gelegen, een stuk lager dan de rest van het kloostercomplex. Via een lange trap daal je er naar af, je kunt je ogen er niet van af houden. De fresco’s met veel ‘hemelsblauw’ boeien je vanaf het eerste moment dat je ze ziet, totdat je weer via de trap omhoog gaat en nog even omkijkend na geniet van de kapel, afgetekend tegen het mooie berglandschap.
Binnen is het, zoals in de meeste kerken wat schemerig, maar als je ogen daar wat aan gewend zijn, dan ervaar je het als een hemels sprookje. Er staan grote standaards met kaarsjes, die voortdurend door de gelovigen worden aangevuld. Er wordt gebeden, stil en devoot loop je er rond, tranen wellen spontaan op. Hier wordt de aanwezigheid ervaren van Maria, Jezus en andere heiligen, ze zijn door de ikonen werkelijk present.De ikonen zijn als een stil, maar sprekend gebed. Foto’s maken lijkt bijna heiligschennis… maar het westerse hart verlangt het vast te houden, te koesteren als een schat.
Naast de kerk is een kleine grot, waar allemaal briefjes in de spleten zijn gestoken. Je kunt een gebed opschrijven en toevoegen aan al die andere vragen en gebeden. Het is een mooi ritueel en je ziet veel mensen met toewijding schrijven en het briefje in een spleet van de grot steken. Dan verlaten we door de indrukwekkende poort het klooster en gaan we op weg naar onze volgende bestemming.